Nigrán reivindica a figura do mestre republicano Sebastián Pena, confundido durante décadas co represor cabo Pena
O Concello de Nigrán dedicará este ano o seu «Mes da Memoria» á figura de Sebastián Pena López (1885-1971), mestre da República en Parada e Vilariño, comprometido cos valores do ensino público e co agrarismo próximo ao ideario galeguista. Durante décadas a súa lembranza quedou distorsionada pola coincidencia de apelidos co cabo Manuel González Pena, un dos principais represores da comarca.
un chamamento á veciñanza
Para resarcir esta inxustiza histórica, o Concello lanza un chamamento á veciñanza para identificar ao alumnado que aparece xunto a Pena nunha fotografía de aula de 1925 en Parada, na que se pode ler nunha pizarra a frase: «Una buena educación es un tesoro». Onte, o alcalde Juan González, acompañado do neto do mestre, Juan Sebastián Sánchez Pena, e dos concelleiros de Cultura e Educación, posou no mesmo lugar onde foi tomada a imaxe.
amizade con grela e represión
“Desde o Concello de Nigrán restauramos a figura do mestre nacional asasinado o 12 de setembro de 1936 en As Angustias, José Vázquez Grela, e agora queremos facer o mesmo con Pena, o seu amigo, quen sufriu unha dura represión. Queremos que as súas dúas fillas, que seguen vivas, sexan testemuñas directas desta emenda”, explicou González, historiador experto na Guerra Civil.
un docente comprometido
Segundo o historiador Carlos Méixome, Pena encabezou en Vigo a xunta civil de defensa dos poderes republicanos, presidiu o consello escolar local, promoveu as misións pedagóxicas e impulsou unha intensa actividade cultural dende a sociedade agraria de Parada. Iniciouse no emilianismo-lerruxista, pero acabou liderando o novo agrarismo arredor da Federación Provincial Agraria, máis próxima ao galeguismo.
Natural de Tabeirós (A Estrada), asentouse en Vilariño coa súa muller Virginia Fernández Núñez. Sancionado sen emprego nin soldo, foi afastado da súa escola durante seis anos e destinado a Pontecesures. O seu irmán, José María Pena, foi fusilado.
clarificar a confusión
Méixome lembra que a transmisión oral confundiu a súa figura coa do “cabo Pena”, o gran represor da comarca: “Foi un erro non intencionado, froito tanto da popularidade do mestre, orador nos grandes mitins agrarios e republicanos, como do descoñecemento do escorregadizo cabo Manuel González Pena, prototipo de represor. Non hai causa militar contra as xentes de Nigrán e Baiona na que non apareza”.
Co «Mes da Memoria», o Concello de Nigrán busca zanxar para sempre esta falsidade histórica e devolver a Sebastián Pena López o lugar que lle corresponde: o dun mestre republicano castigado polos sublevados, nada que ver co xefe dos represores do Val Miñor.