Dez anos do Cunqueiro: O hospital que cambiou a sanidade galega e a carreira de Xesús Vázquez Almuíña
En agosto de 2015, o sistema sanitario galego vivía unha das súas maiores crises recentes. A apertura do Hospital Álvaro Cunqueiro, chamado a ser buque insignia da sanidade no sur de Galicia, viuse envolta nunha tormenta de protestas, fallos técnicos e unha forte contestación ao modelo de xestión público-privada. Dez anos despois, a infraestrutura está plenamente consolidada, pero o seu nacemento segue vinculado ao nome dun político que se converteu en figura clave daquela etapa: Xesús Vázquez Almuíña.
Unha inauguración accidentada
O 24 de agosto de 2015 producíronse os primeiros ingresos de pacientes no novo hospital, que substituía ao Meixoeiro e ao Xeral. O centro, de referencia para toda a área de Vigo, abría en medio de polémicas pola falta de persoal, as deficiencias técnicas, o custo do aparcadoiro e a concesión a unha empresa privada de servizos non sanitarios.
O punto de máxima tensión chegou o 3 de setembro de 2015, cunha manifestación multitudinaria que sacou ás rúas máis de 100.000 persoas. Foi unha das maiores mobilizacións sanitarias da historia de Galicia e puxo contra as cordas ao Goberno autonómico, encabezado daquela por Alberto Núñez Feijóo.
A chamada en plena noite
Nese contexto, e cun só ano por diante ata as eleccións autonómicas, Feijóo tomou unha decisión estratéxica: substituír o conselleiro de Sanidade e ofrecerlle o cargo a Xesús Vázquez Almuíña, daquela alcalde de Baiona e médico de urxencias de profesión.
Segundo relataron fontes próximas, a chamada produciuse un sábado pola noite. O encargo era claro: pacificar o ambiente e recuperar a confianza na xestión sanitaria. Almuíña aceptou, renunciando á alcaldía e a un orzamento municipal de 8 millóns para asumir un dos máis de 3.000 na Xunta. En outubro de 2015 formalizouse o seu nomeamento.
Do alcalde de Baiona ao “alcalde do Cunqueiro”
Vázquez Almuíña imprimiu un novo estilo na Consellería: presenza diaria no hospital, contacto directo cos profesionais, escoita activa e ton conciliador. “Mandaba wasaps, tomaba café con todos, evitaba confrontacións… parecía o alcalde do hospital”, lembran algúns traballadores do centro.
A pesar das dificultades, a súa figura logrou rebaixar a tensión social e política, permitindo que o hospital completase a súa posta en marcha. A súa traxectoria como conselleiro prolongaríase durante máis de cinco anos, ata 2021.
Un legado que cumpre unha década
O Hospital Álvaro Cunqueiro celebra este verán o seu décimo aniversario como principal infraestrutura sanitaria do sur galego. Desde aquel primeiro parto —unha nena chamada Andrea, nacida o 25 de setembro de 2015— ata hoxe, pasaron máis de dous millóns de pacientes polas súas instalacións.
Xesús Vázquez Almuíña, que en 2023 regresou á política local como alcalde de Baiona, segue moi vinculado emocionalmente a aquel momento. “Foi a etapa máis dura e máis intensa da miña vida pública. Permitiume entender a sanidade desde dentro e ver o valor humano de todos os que sosteñen o sistema”, declarou en varias ocasións.
Dez anos despois, o seu papel na pacificación do Cunqueiro e a xestión daquela crise sanitaria segue sendo un dos piares do seu legado político.